Wat is spiritueel en wat niet?

In spirituele kringen is soms een tendens waarneembaar: er is een behoefte aan ‘mooie verhalen’, aan ‘hogere’ zaken, aan ‘spirituele erkenning’ en aan ‘bijzonder zijn’ of zelfs ‘uitverkoren zijn’. Men gelooft in vele dimensies, engelen, channeling, incarnaties en nog veel meer, die zouden bijdragen aan innerlijke bevrijding en eenwording.
Ook wordt er vaak ter bevordering van spiritualiteit behoorlijk ‘geshopt’. Dit uit zich in het aankopen van allerlei exotische en fijn-geurende materiële prullaria, bijpassende kledij, en in het zichzelf omringen met ‘heiligheden’, (boeddha)beelden, kristallen, altaartjes, wierook, ijle synthetische muziek, sjamanen-trommeltjes, enzovoort. En ‘liefde’ is bij dit alles het magische toverwoord.

Nou net al deze dingen kunnen onze innerlijke ontwikkeling in de weg staan. Ze zullen geen van alle het individuele bewustzijn of de ascensie van de mensheid meer dan marginaal bevorderen om het zo maar eens te zeggen. Ze kunnen ons zelfs in een prettige slaap sussen. Onze werkelijke (goddelijke) staat bevindt zich al in ons. En daar zullen we onszelf toegang tot moeten gaan verlenen door een proces van het ‘afpellen van alle uiterlijk schijn’ aan te vangen. Dus ook het verlaten van de populaire spirituele roze wolk. Werkelijke spiritualiteit beoefenen gaat om het ontdekken van de ware potentie van onze menselijke geest, vervolgens over alles wat deze potentie in de weg staat zodat we dit liefdevol kunnen achterlaten, en over het leren leven vanuit onze ‘meta-psyche’. Op deze website staat daar veel over beschreven, allerlei oefeningen worden aangeboden, onder andere over de kunst van het leven aan het ‘oppervlak’ van het Nu.

‘Spirituele recreatie’ is een aardige omschrijving hiervan. We zullen gehechtheden en twijfelachtige overtuigingen moeten elimineren, ook als we die als ‘spiritueel’ zien, om onze werkelijke statuur en kracht te vinden. Spirituele diepgang, die maakt dat we echte bevrijding ervaren en die ons werkelijk kan helpen los te komen van allerlei zwakheden en instabiliteit, zal ons heel radicaal maken. Het zet aan tot het elimineren van alles wat oneigenlijk is aan onszelf, van alles wat we hebben aangenomen en dan vooral die dingen waar we zo gehecht aan zijn geraakt en die ons onszelf ‘goed doen voelen’. En dat zijn ook al die mooie dingen die de hunkering naar bevrijding lijken te onderstrepen maar in feite het tegendeel veroorzaken, namelijk: nóg meer of weer andere gehechtheden.

Pas als we bovenstaande goed onderkennen en begrijpen, kan het onszelf omringen met bepaalde objecten zoals hierboven beschreven zeker helpen. Dan kunnen beelden, kristallen, altaartjes, kaarsen, enzovoort, dienen als herinnering aan wat ons te doen en te laten staat. Ze herinneren ons onszelf te herinneren. Ze vormen plekjes in huis en om ons heen die ons ons innerlijk doel laten herinneren en die ons op dat moment – als we ze zien, erbij stil staan of vasthouden – tot onszelf laten komen. Deze dingen staan dan in feite voor alles wat werkelijk belangrijk voor ons is en ons Magnetisch Centrum versterkt. Dan worden objecten waardevolle ‘reminders’ en dus van invloed op onze onze vastberadenheid én op onze gevoelsintentie. Sommige dingen (zoals kristallen) geven ook werkelijk kracht en richting mits er innerlijk al richting is gekozen. ‘Uit zichzelf’ doen ze niks. Reminders zijn belangrijk, want in de wakende slaap sukkelen is nou eenmaal ego’s grootste vriend en wapen om ons wakkere Zelf ‘eronder’ te houden. Deze reminders zijn in feite wekkers.
In slaap is ons ego koning. Wakker is onze persoonlijkheid butler. Zet dus wekkers!

Spirituelerige mensen

De connotatie ‘spirituelerige mensen’ noemde Sakia van Orly in een van haar humorvolle columns in De Andere Krant: m.i. een passende omschrijving van een steeds grotere hoeveelheid mensen. Ik kom ze vaak tegen, ze hebben een spiritueel gedreven mind en houding en dragen dit ook uit met spirituelerige teksten en adviezen. Ik ga hier altijd graag op in, zeker als deze worden gepost in facebookgroepen van en voor spirituele(rige) mensen. Dan vertel ik graag over wat voor mij werkelijke spiritualiteit inhoudt: de volledige ontdekking en realisatie van de menselijke geest en haar enorme potentiële mogelijkheden, én de ontdekking van alles wat die ontdekking en realisatie van potentiële mogelijkheden in de weg staat, om zo innerlijke vrijheid en eenwording te realiseren.
Het gaat hierbij als eerste om het opdoen van zelfkennis met een kleine z: kennis over onze psyche en haar kleuring, en alle neigingen, conditioneringen, identificaties en behoeften die vanuit deze psyche ontstaan. Vervolgens, als men steeds meer inzicht krijgt, Zelfkennis met een grote Z: Kennis over het Zelf, de non-duale Essentie van ieder mens, dier, plant en object.
Mijn reacties op spirituelerige teksten en adviezen (die vaak met vele hartjes zijn gelardeerd), worden mij zelden in dank afgenomen. Ik wind geen doekjes om wat de beoefening van spiritualiteit werkelijk in zou moeten houden (hiervan zijn vele vormen op te noemen) en ga altijd in op de inhoud die men zo stellig poneert. Ik reageer kritisch op omschrijvingen, aannames en trendy platitudes en vraag ook naar de eigen ervaringen met wat men zoal opschrijft of beweert of adviseert. Spirituelerige mensen hebben in bijna alle gevallen vrij snel lange tenen en korte lontjes, is gebleken.
Je kunt mijn reacties op spirituelerige uitlatingen dan ook best vergelijken met een steentje dat men opeens in de schoen krijgt, wat de zorgeloosheid van de ‘spirituele’ comfortzone zomaar even verstoort. Of te vergelijken met een steen die in de ‘stille vijver’ van hun liefdevolle mindset plonst en daar ongewenste golfslag veroorzaakt. Ik heb ervaren dat zelfs kleine steentjes enorme verontwaardigde golven deden ontstaan. De uitingen van ‘liefdevol spiritueel zijn’ kregen opeens een geïrriteerde update. Onder het uiterlijke ‘stille’ oppervlak van de vijver bevinden zich kennelijk nog piranha’s of angstig tegen de bodem gedrukte platvisjes… Die nu verontrust naar de oppervlakte komen.
Zolang spirituelerige mensen hun trendy eieren kunnen blijven leggen, dus vaak gelardeerd met vele hartjes en gebedshandjes, en hierop als verzamelaar likes en hartjes vergaren, gaat alles goed. Het is dan ook waarschijnlijk om die opgestoken duimpjes te doen. Hoe meer hoe beter, want het bevestigt de comfortzone. Kritisch geluid wordt vrijwel altijd als hinderlijk ervaren. Dan komen er opeens veel minder liefdevolle woorden. Ik zou met mijn reactie ‘in vrijheid beknoppen’, ‘benauwd maken’, ‘liefdeloosheid uitstralen’, ‘een eigenwijze betweter zijn’ en ‘me bemoeien met threads die mij niet aangaan’. Kritisch zijn op spirituelerige statements wordt niet gewaardeerd, zoveel is wel zeker.
Nu is het m.i. zo dat juist de sociale media zijn bedoeld voor vrije uitwisseling. Zeker als deze plaatsvindt in een groep waarin we als lid rond een bepaald onderwerp zijn toegelaten. Een groep is bedoeld voor vrije uitwisseling tussen leden. Iedereen mag zich dus met iedereen ‘bemoeien’ en men kan een thread dus niet privé verklaren. En waarvoor dienen al die spirituelerige eieren eigenlijk die gelegd worden? Die zullen toch zeker de bedoeling hebben om spiritualiteit te bevorderen? Een kritische uitwisseling over wat er nou eigenlijk wordt beweerd is ook bedoeld om spiritualiteit te bevorderen.  
Op Zelfkennis.nu kan iedereen beginnen met het zo belangrijke onderzoek naar waaróm men zich in zo’n geval kwaad, aangevallen of angstig gaat voelen. Velen op sociale media hebben binnen no time ‘last’ van wat anderen opperen als dit niet overeenstemt met de eigen mindset. Dit is bij spirituelerige mensen precies zo, zeker als er plotseling en onverwacht weerstand op hun pad komt (want men verwacht complimenten) en men laat zich hierdoor van de wijs brengen. Eenmaal van de wijs begint men vals te zingen en is het al gauw gedaan met de liefde die men zegt zo graag over de wereld uit te willen storten. Dit verraadt de werkelijke innerlijke staat van geest van de spirituelerige mens. Ik lees zeker ook goede intenties, absoluut, maar toch vaak verwoord in ‘tweedehands’ wijsheden: als adhesiebetuiging hapklaar overgenomen opvattingen en quotes van leraren die meestal het tijdige met het eeuwige hebben verwisseld.
M.i. zijn deze opvattingen en quotes nog een kritisch onderzoek waard als het gaat om hoe waardevol ze zijn ten aanzien van innerlijke bevrijding. Want voor waarlijke innerlijke bevrijding moeten we ons zelf best veel inspanning getroosten. Er bestaat geen instant verlichting. Sterker nog: spirituele ontwikkeling speelt zich met name af búiten onze comfortzones en vrijwel niet erbinnen.
Spirituele stellingnames of adviezen kunnen waar zijn voor ervaringsdeskundigen, als hiervoor zelf Werk is verricht. Meestal betreffen de geposte stukjes echter fraaie toekomstbeelden (imaginaties/verbeeldingen) van een te realiseren vrije innerlijke Staat van Geest of een vredevolle wereld, maar zonder hier een handleiding bij te geven voor hoe dat te gaan realiseren. Die quotes, stellingnames en adviezen zijn dus te vergelijken met water dat geen dorst lest.
Werkelijke spiritualiteit gaat als eerste over het met een stille geest onderzoeken van je eigen gevoelens, je gedachten over die gevoelens, je handelingen die hier dan weer uit voortkomen en de diepere oorzaken van dit alles. In bijna alle gevallen van onvrede en negatieve gevoelens die een mens ervaart, is de oorzaak iets anders dan de aanleiding. Als ‘steentje’ in schoen of vijver ben ik zeker aanleiding! Maar de oorzaak van de ervaren onvrede of ongemak ligt dus dieper. En die werd nog niet onderzocht. Dus speelt die oorzaak van wrevel of angst in elk vergelijkbaar geval onder de tafel mee, getriggerd door iets ‘van buiten’. 
Wrevel over kritiek of over te worden tegengesproken. Angst om niet voor vol te worden aangezien. Het willen behouden van een vredige comfortzone of zelfs een imaginaire verlichtings-status. Het ontstaat allemaal van binnenuit. Buitenstaanders zijn slechts de trigger om het als pop-up naar de oppervlakte te laten komen.
Gevoelens van onbehagen, wrevel en angst komen vanuit onze psyche. In die psyche drijven we als ik-zegger rond als vissen in de vijver. Onze  psyche kunnen we echter waarnemen. Waardevolle kanten ervan kunnen we waarderen. De minder waardevolle en beperkende kanten kunnen we herwaarderen als niet langer wenselijk en vredevol achterlaten. Maar voorbij aan onze psyche, die in elk persoon anders gekleurd is, boven het oppervlak van de vijver, ligt onze non-duale vrijheid op ons te wachten: de metapsychische werkelijkheid van onze menselijke geest met een enorme potentie: de staat van geestelijk zijn en functioneren waarvoor we als mens zijn ‘bedoeld’. Hier ligt de mogelijke evolutie of transitie van elk individu.

© Michiel Koperdraat